Atrakcje Turystyczne

Kosmolów

Wieś została założona w początkach XIV wieku. W dokumencie z 1315 roku czytamy, że las, na którym lokowana jest wieś Sułoszowa ciągnie się od zamku Pieskowa Skała do granic Kosmolowa. Nazwa wsi została zapisana, jako Cosmalow. Prawdopodobnie pochodzi od imienia Cosmal. W 1403 roku wzmiankowany jest sołtys Kosmolowa imieniem Jaszek, który został przyjęty do prawa miejskiego w Krakowie. Wieś była własnością królewską i należała do starostwa rabsztyńskiego. W połowie XVI wieku była tu karczma, a mieszkańcy wsi poza rolnictwem zajmowali się także rzemiosłem. Od połowy XVII wieku Kosmolów należał do parafii w Przegini.

Przejeżdżając przez wieś warto zwrócić uwagę na słup milowy z XVII wieku. Na wysokim, kamiennym, wykonanym z czerwonego zlepieńca parczewskiego słupie ustawiony jest krzyż. Na dole słupa wykuta jest napis „DOM AN DM 1642”. Słup oznaczał dawny trakt z Krakowa do Olkusza i był ustawiony o jedną milę polską, czyli 7 km od olkuskiego rynku. Jest to jedyny zachowany tego typu zabytek na terenie gminy Olkusz. Ciekawym zabytkiem znajdującym się we wsi jest także kapliczka ku czci św. Szczepana Męczennika. Na jej wschodniej stronie zachowała się inskrypcja z 1793 roku, z której dowiadujemy się, iż kapliczka została ufundowana przez ówczesnego proboszcza ks. Kazimierza Taszewskiego nakładem „całej gromady wsi Kosmołowa”. Obok kapliczki rośnie ponad stuletnia lipa – pomnik przyrody. Ciekawostką jest także polny krzyż z końca XIX wieku stojący w dolinie Racławki ufundowany w 1889 roku przez Mateusza Mączkę. We wsi zachowało się też kilka drewnianych domów z przełomu XIX i XX wieku.