Olkusz Srebrne Miasto

 

Olkusz, miasto malowniczo położone w sercu Jury Krakowsko Częstochowskiej jest nazywany „Srebrnym Miastem” za sprawą sięgających średniowiecza tradycji górnictwa srebra i ołowiu. Przed wiekami Olkusz należał do najważniejszych i najbogatszych miast Polski. Ślady górniczej przeszłości są tu widoczne po dziś dzień.

 



 

Swoistą wizytówką miasta, a zarazem pamiątką jego bogatej przeszłości jest bazylika św. Andrzeja, której strzelista, gotycka sylwetka od wieków góruje nad Olkuszem. Najcenniejszym zabytkiem świątyni jest poliptyk z końca XV wieku, jeden z czterech takich ołtarzy w Polsce. Równie cenne są renesansowe organy, które jako jedne z nielicznych w Europie zachowały oryginalny mechanizm i większość piszczałek.

 

Rokrocznie, w pierwszy weekend października olkuska bazylika rozbrzmiewa dźwiękami muzyki dawnej podczas Międzynarodowych Dni Muzyki Organowej i Kameralnej. Nieopodal kościoła wznosi się zrekonstruowana średniowieczna baszta z fragmentem murów obronnych i fosy, jakie niegdyś otaczały całe miasto.

Ciekawymi i nie do końca zbadanymi śladami przeszłości są, gotyckie piwnice i przedproża – pozostałość po średniowiecznej zabudowie miasta. Najgłębsze z piwnic, jakie znajdują się pod kamienicami olkuskiej starówki mają trzy kondygnacje i kilkanaście metrów głębokości. Podziemny Olkusz będzie można wkrótce oglądać w udostępnionych do zwiedzania podziemiach ratusza pod olkuskim rynkiem.

Ale spacer po olkuskiej starówce jest także doskonałą okazją do zapoznania się ze zbiorami miejscowych muzeów.

Będąc w Olkuszu warto zobaczyć zbiory Muzeum Regionalnego PTTK. Muzeum, mieszczące się w zabytkowej kamienicy „Batorówka” przy olkuskim rynku zostało założone w 1911 roku i jest jednym z najstarszych muzeów regionalnych w Polsce. W jego bogatych zbiorach jest miecz zwany „katowskim”, fragmenty drewnianych rur wodociągowych z XVI-XVII wieku, a także bogata kolekcja archeologiczna. Na uwagę zasługuje ekspozycja etnograficzna oraz górnicza; stare narzędzia, moździerz do rozdrabniania rudy, lampki, czy drewniany młot.

 

Wiele osób przyciągają egzotyczne zbiory Muzeum Afrykanistycznego im. dr Bogdana Szczygła i Kolekcji Sztuki i Malarstwa Czarnej Afryki im. prof. dr hab. Anny i pilota Leona Kubarskich.

Jest to jedno z największych w Polsce muzeów prezentujących sztukę i kulturę Czarnego Lądu. Można tu oglądać sprzęty codziennego użytku, stroje, maski rytualne, instrumenty muzyczne, amulety, rzeźby i biżuterię oraz broń z różnych regionów Afryki. 

 

Nie tylko najmłodszych turystów zachwyci zabytkowy samochód strażacki, kolekcja sprzętu gaśniczego, konnych sikawek, hełmów, pasów, toporów i mundurów strażackich, czyli Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej. W zbiorach muzeum są także dokumenty i fotografie, sztandary, medale, monety, a także mundury, broń, zdjęcia, dokumenty i osobiste pamiątki.

Podczas pobytu w Olkuszu miłośnicy geologii nie mogą ominąć Kolekcji minerałów Ziemi Olkuskiej i skamieniałości Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Na jej bogate i unikatowe zbiory składa się kilka tysięcy eksponatów przekazanych przez prywatnych kolekcjonerów. Można tu oglądać pochodzące z olkuskich kopalń okazy rud cynku i ołowiu. Widowiskowa jest ekspozycja skamieniałych organizmów sprzed milionów lat. Największy z prezentowanych amonitów ma pół metra średnicy!

Postać i twórczość nieco zapomnianego, choć niezwykłego artysty przybliża Kolekcja Wikliny Władysława Wołkowskiego mieszcząca się w zabytkowym Dworku Machnickich.

 Wykonane przez Wołkowskiego wiklinowe krzesła, stoły, czy przestrzenne kompozycje do dziś zaskakują oryginalnością rozwiązań. Szczególny charakter mają tworzone przez Wołkowskiego „strojeńce polskie”, czyli duże, barwne makaty i kilimy. 

Ciekawy zbiór polskiej sztuki współczesnej proponuje Galeria Sztuki Współczesnej Biuro Wystaw Artystycznych. W zbiorach galerii zgromadzono liczącą około 250 prac stałą ekspozycję polskiej sztuki współczesnej, głównie malarstwa, grafiki, rzeźby, ceramiki i fotografiki. 

Ale Olkusz, to nie tylko muzea. To także ośrodek sportu z nowoczesną halą sportową oraz kompleksem kąpielisk „Czarna Góra”. Olkusz to miasto tętniące życiem kulturalnym. Do tradycji weszły Dni Olkusza, czyli czerwcowe święto miasta, lipcowy turniej rycerski pod zamkiem w Rabsztynie, sierpniowy międzynarodowy plener malarski „Srebrne Miasto Olkusz”, wrześniowe dożynki połączone z Turniejem Wsi, czy październikowe Dni Muzyki Organowej.

Olkusz to świetnie położona baza wypadowa dla turystów, którzy chcą poznać uroki Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Blisko stąd do piasków Pustyni Błędowskiej, tajemniczych zamków położonych na Szlaku Orlich Gniazd, zieleni i ciszy rezerwatu Pazurek, Ojcowskiego Parku Narodowego oraz podkrakowskich dolinek, czy chwili zadumy, jaką daje wizyta w klasztorze w Czernej. Zapraszamy do Olkusza.