Szlak rowerowy OKRĘŻNY
Rabsztyn – Podlesie – Troks – Olewin – Wiśliczka – Sieniczno – Kogutek – Zimnodół – Osiek – Witeradów – Żurada – Bukowno – Olkusz. (38 km)
OPIS SZLAKU
Wycieczka niebieskim szlakiem rowerowym „Okrężnym”, to swoiste „Tour de Olkusz”. Szlak o długości prawie 38 km rozpoczyna się pod zamkiem w Rabsztynie i kończy Olkuszu na Skwerze. Stamtąd pokonując niespełna 5 km odcinek tranzytowym czerwonym Jurajskim Szlakiem Rowerowym Orlich Gniazd można dojechać do Rabsztyna, aby zamknąć pętlę wokół Olkusza. Trasa prowadząca wokół Olkusza wiedzie w znacznej części przez okoliczne lasy i daje możliwość poznania walorów przyrodniczych gminy. Rowerowa wędrówka wokół Olkusza to także okazja do poznania okolicznych zabytków, nie tylko zamku Rabsztyn, jednego z Orlich Gniazd, ale także przydrożnych kapliczek, drewnianych domów, czy mało znanych śladów, sięgającej czasów średniowiecza, eksploatacji górniczej ołowiu i srebra.
PRZEBIEG SZLAKU
Wycieczkę rozpoczynamy pod zamkiem w Rabsztynie, gdzie bierze swój początek niebieski szlak „Okrężny”. Węzeł szlaków znajduje się przy kamiennym ogrodzeniu dawnego dworu starościńskiego, w pobliżu skrzyżowania drogi powiatowej z przebiegającą przez Rabsztyn drogą wojewódzką 783. Tutaj zbiegają się; czerwony Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd, a także czerwony pieszy Szlak Orlich Gniazd. Rowerową wędrówkę można, zatem rozpocząć od zwiedzenia ruin zamku Rabsztyn. Aby nie prowadzić rowerów pod strome, zamkowe wzgórze można je zostawić na leśnym parkingu przy drodze 783 lub na parkingach restauracji.
Po zwiedzeniu zamku wyruszamy w dalszą podróż. Jadąc ruchliwą drogą wojewódzką 783 w kierunku Wolbromia, po 500 metrach skręcamy w prawo na leśny parking. Z jego południowego krańca wychodzi leśna droga, którą, poza naszym szlakiem „Okrężnym” prowadzi także pieszy, czerwony Szlak Orlich Gniazd. Po przejechaniu 800 m przez las dojeżdżamy do linii kolejowej Olkusz - Tunel oraz LHS, następnie skręcamy w lewo, a po 600 m dojeżdżamy do przejazdu kolejowego w Rabsztynie.
Kolej Iwanogrodzko Dąbrowska - Zobacz opis
Za przejazdem kolejowym, na nowo wybudowanym rondzie skręcamy na drugim zjeździe w prawo, w drogę powiatową w kierunku Trzyciąża. Z lewej widoczne pasmo Januszkowej Góry. Po przejechaniu stu metrów skręcamy w lewo, w zamkniętą szlabanem leśną drogę. Wjeżdżamy w sosnowy las i po niespełna dwustu metrach dojeżdżamy do węzła szlaków (2,3 km szlaku). Tutaj nasz szlak łączy się z pieszym, czerwonym Szlakiem Orlich Gniazd oraz rowerowym pomarańczowym Szlakiem Januszkowej Góry.
Skręcamy w prawo w leśną drogę, gdzie są oznaczenia wszystkich trzech szlaków. Droga prowadzi nas prosto. Pod 400 metrach w lewo odchodzi pieszy Szlak Orlich Gniazd, który prowadzi na szczyt Januszkowej Góry. Jest to okazja, aby wspiąć się na szczyt tego malowniczego wzniesienia. Warto podjechać sto metrów za znakami czerwonego szlaku Orlich Gniazd, zostawić rowery przed stromym podejściem i pieszo wspiąć się na szczyt Januszkowej Góry.
Z węzła szlaków jedziemy prosto i po chwili dojeżdżamy do skrzyżowania leśnych dróg z charakterystycznym samotnym świerkiem pośrodku. Z tego miejsca kierujemy się drogą odchodzącą skosem w prawo i po dalszych stu metrach dojeżdżamy do węzła szlaków przy asfaltowej drodze do Podlesia (2,9 km szlaku). Węzeł szlaków znajduje się w pobliżu metalowego szlabanu na leśnej drodze. Można tu się na chwilę zatrzymać na odpoczynek lub posiłek korzystając z drewnianych ław i stołu. Tutaj rozpoczyna się także zielony rowerowy szlak „Wschodni”. Możemy urozmaicić trasę wycieczki i korzystając z pomarańczowego, rowerowego Szlaku Januszkowej Góry objechać wokół całe wzniesienie. Szlak Januszkowej Góry, to krótka, licząca 4400 m spacerowa trasa.
Szlak „Okrężny” skręca w lewo na asfaltową drogę do Podlesia. Jedziemy prowadzącą przez las drogą wspólnie ze szlakami rowerowymi; zielonym i pomarańczowym. Droga skręca łukiem w lewo, a po 400 m od węzła szlaków na podjeździe nasz szlak skręca w prawo w leśną drogę. Zjazd jest mało widoczny i trzeba uważać, aby nie pojechać za daleko. Potem leśna droga prowadzi lekko w dół przez sosnowy bór. Po 250 m mijamy skrzyżowanie leśnych dróg. Z lewej widzimy rozkopaną wydmę, zapewne miejsce czerpania piasku przez miejscową ludność. Jedziemy prosto, a po chwili zaczyna się łagodny podjazd. Po dwustu metrach od skrzyżowania mijamy po lewej charakterystyczny omszały wapienny głaz. Wkrótce wjeżdżamy na szeroką gruntową drogę, wprost przy ostatnich zabudowaniach Troksa. Skręcamy w prawo i po 150 metrach dojeżdżamy do placyku przy drodze powiatowej przebiegającej przez Troks. (4,2 km szlaku). Z tego miejsca można podjechać sto metrów prowadzącą pod górę drogą w stronę Trzyciąża, aby zobaczyć dwie ciekawe murowane kapliczki z nazwiskami fundatorów, jakie znajdują się na prywatnych posesjach po lewej stronie drogi. Nieco dalej jest sklep.
Z placu w Troksie przejeżdżamy na drugą stronę asfaltowej drogi prowadzącej do Trzyciąża i kierujemy się na południe szeroką i utwardzoną drogą. Znaki szlaku umieszczone są dość nisko na betonowych słupach energetycznych. Opuszczamy zabudowania wsi i droga prowadzi nas przez pola. Po przejechaniu 500 m mijamy charakterystyczny przydrożny krzyż. Wkrótce wjeżdżamy w las. Po przejechaniu 2.3 km od placu w Troksie dojeżdżamy do drogi w pobliżu Olewina, którą prowadzi pieszy czerwony Szlak Orlich Gniazd (6,5 km szlaku). Po prawej stronie widzimy ogrodzenie dawnej fabryki domów.
Skręcamy w lewo, kierując się znakami naszego, niebieskiego szlaku „Okrężnego” i czerwonego pieszego Szlaku Orlich Gniazd. Jedziemy na wschód. Po 700 metrach szlaki się rozchodzą. Szlak czerwony prowadzi prosto, a my skręcamy w prawo w piaszczystą drogę. Wkrótce wjeżdżamy w zwarty las, a po przejechaniu kilometra prostą drogą przez las dojeżdżamy do pierwszych zabudowań Wiśliczki (8,3 km szlaku).
Tu skręcamy w lewo i jedziemy drogą prowadzącą przez wieś. Po przejechaniu 400 m dojeżdżamy do skrzyżowania (8,7 km szlaku). Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo, a po przejechaniu dwustu metrów zjeżdżamy w prawo z asfaltowej drogi na biegnącą skrajem lasu drogę gruntową. Po prawej stronie mamy łąkę z boiskiem piłkarskim. Po wjeździe w las zaczyna się lekki zjazd, a droga sprowadza nas do suchej doliny rzeki Baby.
Jadąc dalej doliną rzeki Baby dojeżdżamy do skrzyżowania leśnych dróg przy charakterystycznym żółtym słupku wyznaczającym bieg gazociągu (9,45 km szlaku). Na skrzyżowaniu skręcamy w drogę odchodzącą w lewo prowadzącą łagodnym podjazdem w sosnowy bór. Po 300 m dojeżdżamy do kolejnego leśnego skrzyżowania, na którym jedziemy prosto i po kolejnych 300 m, gdzie droga prowadzi skrajem wsi Sieniczno dojeżdżamy do drogi wojewódzkiej 773 (10,05 km szlaku). Przejeżdżamy na drugą stronę asfaltowej szosy i wjeżdżamy w leśną drogę. Szlak prowadzi przez las mieszany. Wkrótce, hałas przejeżdżających samochodów informuje, że zbliżamy się do ruchliwej drogi krajowej 94. Szlak dochodzi do linii energetycznej wysokiego napięcia i wyprowadza nas na rozległą, polanę i młodnik, które mijamy po lewej stronie. Po chwili dojeżdżamy do węzła szlaków, gdzie nasz szlak łączy się z zielonym, rowerowym szlakiem „Wschodnim” (11,4 km szlaku). Pod 230 m dojeżdżamy do drogi krajowej 94. Ostrożnie przechodzimy na drugą stronę i dojeżdżamy do zajazdu „Kogutek” (11,6 km szlaku). Nazwa zajazdu wzięła się od nazwy pobliskiego sołectwa Kogutek, jednego z najmniejszych w gminie Olkusz.
Z parkingu przy zajeździe wjeżdżamy w sosnowy bór szeroką, utwardzoną drogą. Po około 500 m wyjeżdżamy z lasu i przez pola kierujemy się w stronę wsi Zimnodół. Po przejechaniu 1,1 km od zajazdu przy drodze 94 szlak wyprowadza nas na asfaltową drogę we wsi Zimnodół.
Dojeżdżamy do asfaltowej drogi, jaka przebiega przez Zimnodół i jedziemy nią w prawo. Po około 500 m dojeżdżamy do remizy OSP, gdzie dochodzi jurajski czerwony Szlak Rowerowy Orlich Gniazd (13,3 km szlaku). Stamtąd jedziemy dalej przez wieś. Po przejechaniu około 700 m od remizy, na skraju wsi rowerowy Szlak Orlich Gniazd odbija w prawo, a my jedziemy prosto asfaltową drogą w stronę Osieka. Po przejechaniu około 600 m, mijamy remizę OSP w Osieku i dojeżdżamy do skrzyżowania. Po jego drugiej stronie widzimy charakterystyczne budynki szkoły podstawowej w Osieku. Na skrzyżowaniu pod szkołą skręcamy w prawo i po 200 m dojeżdżamy do kościoła w Osieku.
Na wysokości kościoła w Osieku zjeżdżamy z asfaltowej, prowadzącej do Olkusza drogi i skręcamy w lewo w szeroką nieutwardzoną i dość kamienistą i wyboistą drogę, która prowadzi nas na zachód pomiędzy zabudowaniami wsi. Jedziemy przez pola łagodnie opadającą, częściową utwardzoną drogą, która po 1300 m doprowadza nas do pierwszych zabudowań wsi Witeradów. Tam wjeżdżamy na asfaltową drogę, po lewej stronie mijamy budynek miejscowej szkoły z ciekawą współczesną kapliczką przy ogrodzeniu szkoły ( i wkrótce dojeżdżamy do skrzyżowania z główną drogą powiatową z Krzeszowic do Olkusza. (16,3 km szlaku).
Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo i jedziemy ok. 400 m asfaltową drogą w stronę Olkusza. Następnie, na kolejnym skrzyżowaniu skręcamy w lewo, w drogę prowadzącą do Żurady. Droga prowadząca przez pola rozpoczyna się podjazdem, ale potem prowadzi dość płaskim terenem. Po około 1200 m docieramy do pierwszych zabudowań Żurady Kolonia I. Tam, skręcamy w lewo w kamienistą ścieżkę pomiędzy posesjami. Wyjeżdżamy nią ze wsi. Wkrótce ścieżka zamienia się w utwardzoną drogę. Jedziemy nią przez pola cały czas lekko pod górę, aż do granicy lasu. Tam skręcamy w prawo i jedziemy drogą gruntową prowadzącą skrajem lasu. Po 200 m od zakrętu docieramy do drogi wojewódzkiej 791. Przejeżdżamy na drugą stronę i podążamy dalej prosto drogą gruntową przy granicy lasu i niewielkich zagajników. Po przejechaniu 230 m do drogi wojewódzkiej mijamy po lewej wieżę obserwacyjną olkuskiego Nadleśnictwa. Stamtąd droga opada lekko w dół. Wkrótce dojeżdżamy do skrzyżowania z drogą leśną zamkniętą szlabanem. Po przekroczeniu szlabanu droga zaczyna opadać prowadząc na przemian przez sosnowy bór i las liściasty, głównie buczynę. Po około 1500 m od wieży obserwacyjnej Nadleśnictwa przejeżdżamy pod linią wysokiego napięcia. Wkrótce dojeżdżamy do asfaltowej drogi, jaka prowadzi przez Kolonię III wsi Żurada. Skręcamy nią w lewo i po 300 m docieramy charakterystycznej tzw. pętli na skraju lasu. (21 km szlaku). Na pętli, czyli niewielkim zagajniku otoczonym drogami znajduje się węzeł szlaków z miejscem wypoczynku, czyli drewnianym stołem z ławkami. Z tego miejsca odchodzi pomarańczowy szlak rowerowy gminy Trzebinia prowadzący do miejscowości Płoki.
Jeśli dysponujemy czasem, możemy przedłużyć wycieczkę i zobaczyć fragment wsi Żurada. Jadąc w stronę Olkusza, po lewej stronie mijamy cztery potężne lipy – pomniki przyrody, po prawej dwie przydrożne kapliczki.
Po przejechaniu około 1,5 km dojeżdżamy do skrzyżowania, za którym wznosi się budynek miejscowej szkoły. Przed szkołą znajduje się niewielki obelisk upamiętniający porucznika pilota Władysława Gnysia, który 1 września 1939 roku, w walce powietrznej nad Żuradą strącił pierwszy niemiecki samolot podczas II wojny światowej.
Miejscem wartym odwiedzenia jest też kuźnia, prowadzona przez kowala – artystę. Przy kuźni niewielka ekspozycja dzieł sztuki kowalskiej. Spod szkoły wracamy do pętli i kontynuujemy wycieczkę.
Z pętli w Żuradzie wjeżdżamy w prowadząca na zachód leśną drogę utwardzoną drobnym kamieniem. Po przejechaniu około 1500 m od pętli w Żuradzie docieramy do węzła szlaków, w którym rowerowy „Szlak Kordonów Granicznych” odchodzi w lewo. My jedziemy dalej prosto. Po około 200 m od węzła szlaków utwardzona droga skręca pod kątem prostym w prawo. Jedziemy około 900 metrów przez las utwardzoną szutrem drogą. Po lewej stronie rozciągają się zbocza Kozłowej Góry (395 m n.p.m.). Wędrując leśną drogą docieramy do kolejnego węzła szlaków pod Kozłową Górą, a ponad doliną Sztoły (23,65 km szlaku). Będąc w tym miejscu warto zrobić sobie krótką wycieczkę skręcając w prawo i jadąc 500 m zielonym szlakiem łącznikowym, aby dotrzeć do malowniczo położonych źródeł rzeki Sztoły. Końcowy odcinek jest dość stromy i należy tam prowadzić rower.
Opuszczamy źródła Sztoły i wracamy tą samą drogą do węzła szlaków pod Kozłową Górą. Tam rozdziela się czarny szlak „Kordonów Granicznych”, który skręca w lewo, a my jedziemy prosto leśną drogą, którą prowadzi nasz niebieski szlak „Okrężny”. Po przejechaniu 630 metrów prowadząca przez las droga skręca w prawo, a po dalszych 370 m lekko w lewo. Wjeżdżamy w granice administracyjne Bukowna, gdzie utrzymaniem szlaku „Okrężnego” zajmują się władze tego miasta.
Jedziemy prosto leśną drogą i wkrótce docieramy do leśniczówki „Wapiennik” (25,95 km szlaku), gdzie omijamy leśny szlaban. Jedziemy dalej utwardzoną drogą przejeżdżając pod dwiema liniami wysokiego napięcia. Po około przejechaniu około 900 m od leśniczówki docieramy do asfaltowej drogi z Bukowna do Podlesia i skręcamy w prawo jadąc w stronę Bukowna. W tym miejscu znajduje się węzeł szlaków (niebieski pieszy) i rozciąga się piękny widok na Diablą Gorę. Jeśli dysponujemy zapasem czasu (i sił) można wybrać się do Podlesia.
Jedziemy prosto asfaltową szosą (ul. Ogrodowa) w stronę Bukowna. Po lewej mijamy wyrobiska dawnej kopalni piasku „Szczakowa”. Po 900 m od wjazdu na asfalt droga, a wraz z nią nasz szlak skręcają w lewo. Droga, a ściśle ul. Mostowa nadal prowadzi skrajem wyrobisk piasku przypominających pustynię. Z tego względu, przed kilkunastu laty kręcono tu sceny do filmu „Przedwiośnie”. Po kilkuset metrach mijamy widoczne z prawej strony budynki zakładów „Schneider Electric”. Zaraz za nimi skręcamy w prawo (nadal jedziemy ul. Mostową) i wkrótce przejeżdżamy mostem nad rzeką Sztołą (29,05 km szlaku). Za mostem droga skręca łukiem w prawo. Na dwóch kolejnych skrzyżowaniach z ul. Reymonta i Pocztową jedziemy prosto i szlak prowadzi dalej ul. Ks. Zelka, która doprowadza nas przed wejście na teren kompleksu basenów (29,85 km szlaku). Jedziemy prosto ul. Zelka wzdłuż ogrodzenia kompleksu sportowo – rekreacyjnego. Za widocznym po prawej stronie stadionem droga odbija lekko w lewo, a następnie prawo łącząc się z ul. 1 maja. Nią dojeżdżamy do skrzyżowania z odchodzącą w prawo i prowadzącą w stronę Olkusza ul. Długą oraz odchodzącą w lewo i prowadzącą wzdłuż rzeki Baby ul. Młyńską, w którą skręcamy (30,55 km szlaku). Jedziemy wzdłuż rzeko Baby, a na kolejnym skrzyżowaniu skręcamy w prawo w ul. Sosnową, mijamy kapliczkę i wjeżdżamy na teren dzielnicy Starczynów.
Jedziemy dalej ul. Sosnową, która skręca łukiem w lewo i po chwili dojeżdżamy do końca zabudowań Starczynowa (31,90 km szlaku). Można tu napotkać na oznakowania żółtego pieszego Szlaku Pustynnego PTTK, który prowadzi wspólnie z naszym niebieskim szlakiem „Okrężnym”. Jedziemy prostą utwardzoną drogą, która prowadzi przez sosnowy bór. Po prawej stronie mijamy niemal całkowicie już niemal zarośniętą Pustynię Starczynowską.
Pustynia Starczynowska- Zobacz opis
Kontynuujemy podróż utwardzoną leśną drogą. Po prawej stronie mijamy częściowo zrekultywowane zapadliska terenu, będące efektem eksploatacji górniczej. Jedziemy przez sosnowo – brzozowy młodnik. To ślad po największym pożarze lasu w historii olkuskiego Nadleśnictwa, jaki miał miejsce 10 sierpnia 1992 roku. Spłonęło wtedy ponad 1200 hektarów lasów pomiędzy drogą Olkusz-Bukowno, a Pustynią Błędowską. Przez kilka lat trwało usuwanie skutków pożaru i sadzenie nowego lasu.
Po przejechaniu około 4,5 km od ostatnich zabudowań Starczynowa dojeżdżamy do ul. Mazaniec w Olkuszu (36,4 km szlaku). Skręcamy w lewo i jedziemy ul. Mazaniec w stronę widocznego centrum Olkusza z charakterystyczną gotycką bryłą kościoła św. Andrzeja. Po przejechaniu 350 m, na rondzie skręcamy w prawo w ul. Parkową. Po prawej stronie mijamy niedawno powstałą dzielnicę willową, po lewej tereny zielone należące do ośrodka „Czarna Góra” olkuskiego MOSiR.
Po 300 m od ronda szlak skręca w lewo z asfaltowej drogi i kieruje nas do parku okalającego stadion i kompleks basenów. Po wjeździe na parkową alejkę skręcamy w mniej widoczną ścieżkę prowadząca na północ wprost pod główne wejście na teren kąpieliska „Czarna Góra”. Skręcamy w prawo w asfaltową drogę wzdłuż ogrodzenia kąpieliska, przejeżdżamy pod wiaduktem i jedziemy w lewo w stronę widocznej linii kolejowej. Po 400 m dojeżdżamy do skrzyżowania z ul. Kocjana, gdzie skręcamy w prawo w ulicę prowadzącą wzdłuż koryta rzeki Baby. Po 400 m dojeżdżamy od estakady nad linią kolejową. Przed estakadą skręcamy w prawo na widoczny Skwerek, gdzie znajduje się węzeł szlaków, czyli połączenie z czerwonym Szlakiem Rowerowym Orlich Gniazd i zarazem koniec naszego niebieskiego szlaku „Okrężnego” (38 km szlaku).
Z tego miejsca jadąc dalej czerwonym Jurajskim Szlakiem Rowerowym „Orlich Gniazd” po przejechaniu nieco ponad 5 km można dojechać do Rabsztyna, aby zamknąć pełną pętlę wokół Olkusza. Warto także zwiedzić olkuską Starówkę, przejeżdżając estakadą nad torami kolejowymi, a następnie skręcając w lewo i kierując się na widoczną z daleka dzwonnicę bazyliki św. Andrzeja.
